อาสา จับตา เลือกตั้ง 66

การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรที่กำหนดไว้ในวันที่ 14 พฤษภาคม 2566 ได้รับการประเมินจากบรรดาคอการเมืองทั้งหลายว่าจะเป็นการแข่งขันทางการเมืองที่ยิ่งใหญ่  เข้มข้น ทุ่มเท และทุ่มทุนกันค่อนข้างหนัก(แต่คงไม่หมดหน้าตัก)  เพราะฝ่ายที่เคยยึดอำนาจและครองอำนาจมายาวนานก็ยังหวังจะได้ยึดครองต่อไป  ด้วยเชื่อว่าได้วางฐานการเมืองไว้เยอะและสะสมทุนไว้แยะ   ส่วนฝ่ายที่เคยถูกกระชากอำนาจไปจากมือก็เชื่อว่าประชาชนเริ่มเบื่อหน่าย  อยากเปลี่ยนแปลง และเรียกหาคนที่เคยบริหารคนที่เคยสร้างผลงาน

ขณะที่ฝ่ายที่ไม่เคยครองอำนาจมาก่อนก็เชื่อในกระแสคนชั้นกลาง คนรุ่นใหม่  ที่ต้องการความเปลี่ยนแปลงที่ไม่ยึดติดอำนาจเดิม  ต้องการประชาธิปไตยที่สร้างสรรค์และพาประเทศเดินต่อไปข้างหน้า  หรือโอกาสในการเป็นตัวแทนเป็นปากเสียงของกลุ่มคน กลุ่มอาชีพ เพื่อสร้างอำนาจต่อรองในสภา

การเลือกตั้งใหญ่ครั้งนี้จึงเป็นการตัดสินทางการเมืองของประชาชนที่ต้องการการบริหารจัดการอย่างโปร่งใส  บริสุทธิ์ ยุติธรรม  โดยมีองค์กรกลางอย่าง “คณะกรรมการการเลือกตั้ง” หรือ กกต. ปฏิบัติหน้าที่ตามรัฐธรรมนูญแล้ว  ยังมีภาคประชาชนเข้ามาเป็นตาสัปปะรดร่วมติดตามตรวจสอบ

หนึ่งในนั้นก็คือ “น้องมายด์” ภัสราวลี  ธนกิจวิบูลย์ผล  ที่เปิดเผยว่า  วันนี้นอกจากเธอจะจัดรายการทางการเมืองในสื่อออนไลน์  และวิ่งลงสนามตามสัมภาษณ์นักการเมืองโดยไม่เลือกข้างเลือกฝ่ายแล้ว  เธอยังเข้าร่วมในโครงการ  Protect Our Vote อาสา จับตา เลือกตั้ง’66 อีกด้วย

มองการฟาดฟันขั้วการเมือง

เมื่อเห็นกันชัดเจนแล้วว่าใครเข้าพรรคไหน  ใครวางตำแหน่งตัวเองตรงไหน  พรรคการเมืองก็เริ่มเปิดจุดยืนของตัวเองทั้งตั้งใจและไม่ตั้งใจ  สิ่งที่น่าสนใจมากๆคือการฟาดฟันกันระหว่างขั้วการเมืองเก่ากับขั้วการเมืองใหม่  กับการทำงานแบบเก่ากับการทำงานแบบใหม่  ที่เป็นการยึดถือตัวบุคคลกับตัวพรรค  กับการชูนโยบายให้ประชาชนตัดสินใจ

ที่น่าสนใจอีกอย่างคือ  เวลาลงสนามรายงานแบบไลฟ์สด  คนที่ติดตามชมแล้วคอมเม้นท์สดเข้ามานั้นจะมีเสียงสะท้อนกับการพูดของนักการเมืองเมื่อพูดเรื่องนโยบายมากขึ้น เป็นตัวชี้วัดอย่างหนึ่งว่าคนปัจจุบันจะตัดสินใจด้วยเรื่องนโยบายเป็นหลัก  ดังเช่นฝ่ายประชาธิปไตยอาจจะสนใจพรรคเพื่อไทย หรือพรรคก้าวไกลรวมทั้งตัวบุคคล  แต่ก็ยังต้องการฟังนโยบายที่ชัดเจน  ฟังแล้วจะมีการชั่งน้ำหนัก   หรืออยากรู้ความชัดเจนว่า  พรรคเพื่อไทยประกาศแลนด์สไลด์หมายความว่าจะไม่ร่วมมือกับใครเลยหรือ  และถ้าไม่แลนด์สไลด์จะจับมือกับพรรคพลังประชารัฐหรือไม่  เป็นต้น

คนเริ่มจับผิดมากขึ้นในเวทีดีเบทหรือการเสวนาที่มีพรรคการเมืองเข้าร่วม  เริ่มมีเสียงสะท้อนว่านักการเมืองพูดไปแล้วเขาไม่ได้อะไร  เสียดายเวลาฟัง  คนเริ่มวิเคราะห์การเมืองที่ไม่ใช่แบบเดิมอีกแล้ว  เขาต้องการข้อเท็จจริงก่อนไปเลือกตั้ง  ต้องการให้แสดงจุดยืนออกมาตรงๆ ไม่เอาอ้อมๆ  เขาไม่ต้องการการตีความเอง

คนเริ่มวิเคราะห์การเมืองด้วยการไม่เชื่อใจพรรคการเมืองหรือนักการเมืองที่เคยทำให้เราได้อีกแล้ว  ไม่ใช่ว่าเขาเคยมีผลงานแล้วเราจะเชื่อใจเขา  ไม่ใช่แบบนั้นแล้ว  ในการเลือกตั้งครั้งนี้คนต้องการข้อเท็จจริงที่เขาจะสามารถมั่นอกมั่นใจได้มากกว่า

“น้องมายด์” ภัสราวลี  ธนกิจวิบูลย์ผล

กกต.กับความโปร่งใส

ผลของการเลือกตั้งจะถูกจัดการอย่างไม่โปร่งใสก็เพราะการทำงานของคณะกรรมการการเลือกตั้ง ( กกต.)ซึ่งมีงบประมาณในการจัดการเลือกตั้งครั้งนี้มากกว่า 5,900 ล้านบาท  แต่กกต.ออกมาพูดได้อย่างไรว่า  ไม่มีความสามารถมากพอในการรายงานผลคะแนนแบบ Real Time ซึ่งเว็บไซต์นั้นเดี่ยวนี้ทำง่ายมาก  สะท้อนว่าเขาไม่ต้องการให้ความร่วมมือกับประชาชนในการแสดงผลแบบเรียลไทม์  เลยเกิดเป็นช่องว่างหรือข้อสงสัยว่าคะแนนในครั้งนี้จะถูกจัดการอีกหรือไม่

เมื่อ 4 ปีก่อนมีปัญหาคะแนนกระโดดในตอนสามทุ่ม  ตอนตี3  ตอน9โมงเช้า  ที่คะแนนกระโดดมาจากไหนไม่รู้  ซึ่งไม่ใช่ความปกติของการนับคะแนนเลือกตั้งที่ควรจะต้องไหลลื่น

อีกอันที่น่าสนใจคือ  ไอลอว์เคยสอบถามกับ กกต.ว่า  อยู่ๆคะแนนมีการแปรเปลี่ยนลบลงมากซึ่งเป็นไปไม่ได้  คะแนนหายไปไหน  กกต.ท่านหนึ่งออกมายอมรับว่าคงมีการจัดการคะแนนจริง  ทั้งๆที่ควรเป็นหน้าที่ของ กกต.ในการจัดการให้เป็นไปอย่างโปร่งใส  ไม่ให้เกิดการแทรกแซง  แล้วการเลือกตั้งปี 2566 เราจะเชื่อมั่นได้อย่างไร

อย่างไรก็ตามเขากกต.ก็ยังเปิดโอกาสให้โครงการการจับตาเลือกตั้ง  ทั้งไอลอว์ และวีวอช เข้าไปหารือด้วย  อย่างน้อยๆมีการพูดคุยกันแล้วและกกต.รับปากว่า  เมื่อมีประชาชนเข้าไปสังเกตการณ์เลือกตั้งหน้าหน่วย กกต.จะไม่กีดกัน  จะอำนวยความสะดวกให้พี่น้องประชาชนได้ช่วยกันจับตาการเลือกตั้งจริงๆ

อย่างไรก็ตามมีข้อสังเกตว่า เมื่อกกต.เปิดรับสมัครอาสาจับตาเลือกตั้งของกกต.เอง โดยมีเบี้ยเลี้ยงให้ 700 บาท  แต่เต็มไวมากอย่างน่าตกใจทั้งๆที่ประกาศรับสมัครทางออนไลน์ในช่วง 2 สัปดาห์  แต่คนนอกสมัครไม่ทัน  ผู้ที่ได้เป็นส่วนใหญ่มาจากผู้ใหญ่บ้านและครูในโรงเรียน  ปัญหาคือกกต.ไม่ได้ทำการประชาสัมพันธ์โครงการนี้อย่างทั่วถึงมากพอทั้งๆที่มีงบมากถึง 5,900 ล้านบาท  น่าจัดงบนิดหนึ่งมาทำการประชาสัมพันธ์ก็ได้  ไม่รู้ว่าเองงบไปทุ่มกับกล่องหีบเลือกตั้งหรือเปล่า

อาสา จับตา เลือกตั้ง’66

การเลือกตั้งครั้งนี้มีจุดที่น่าติดตามจับตามากขึ้นเช่น การลงทะเบียนเลือกตั้งนอกเขต  ทางไอลอว์ต้องเป็นกระบอกเสียงหลักในการกระจายข่าวเลือกนี้เพราะกกต.ไม่ประชาสัมภาษณ์มากพอ  ขณะที่มีข้อน่าสับสนในการเลือกตั้ง จากการแบ่งเขตใหม่  บัตรเลือกตั้งสองใบที่ผู้ใช้สิทธิต้องเตรียมความพร้อมก่อนเข้าคูหา  การทำสื่อออนไลน์เพื่อเตรียมความพร้อมแก่ประชาชน

การกระจายอาสาสมัครยังมีอุปสรรคที่ตอนนี้เรามีอยู่น้อยมากแค่ 4,000 คน จากเป้าหมาย 100,000 คน ขณะที่เหลือเวลาก่อนการเลือกตั้งเพียง 1 เดือน  แต่เรายังมีเครือข่ายแบบออฟไลน์ และออนไลน์ทั่วทุกภาค  แต่ละภาคจะมีกลุ่มที่เข้าร่วมอบรมซึ่งส่วนใหญ่เป็นกลุ่มที่เคลื่อนไหวในพื้นที่อยู่แล้ว เช่นเรื่อง ทรัพยากร บ้าน เหมือง เขื่อน น้ำ  และบางพื้นที่เราก็ลงไปคุยเช่นภาคใต้ในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนใต้ซึ่งได้รับการต้อนรับดีมากๆ  เห็นด้วยกับการมาร่วมจับตาการเลือกตั้งครั้งนี้

แต่ในเขตจังหวัดนครศรีธรรมราช  จังหวัดสงขลา และอำเภอหาดใหญ่  เรายังมีปัญหาในการหาอาสาสมัครในวันเลือกตั้ง  เพราะบรรยากาศในการแข่งขันของผู้มีอิทธิพลในพื้นที่  ประกอบกับพี่น้องประชาชนมองว่าคนรุ่นใหม่ที่เคลื่อนไหวเรื่องนี้เป็นพวกล้มเจ้า  จึงไม่เปิดใจรับในเรื่องนี้เลย

ตอนนี้เราได้เริ่มแคมเปญ Student Protect People Vote  เราเชิญชวนนักเรียนมาเป็นกำลังในการจับตาการเลือกตั้ง  ทางภาคใต้ตอนบนมีกลุ่มนักเรียนที่แอกทีฟมากและรับที่จะไปเป็นส่วนหนึ่งในเยาวชนจับตาการเลือกตั้ง  เรามีการจัดเวิร์คช็อปให้แก่นักเรียนทั่วทุกภูมิภาค  ภาคอีสานและภาคใต้ดำเนินการไปแล้ว  เท่ากับว่านอกจากนักกิจกรรม  เรายังมีนักเรียนเข้ามาร่วมด้วย

เรื่องที่คิดไม่ถึงมาก่อนคือ  โทรศัพท์ของบางคนไม่เอื้อต่อการส่งข้อมูล  ก่อนหน้านี้เราไปเน้นกับอาสาสมัครให้เข้าใจกระบวนการการเลือกตั้ง  เน้นเรื่องการถ่ายรูปในจุดสำคัญส่งเข้าศูนย์ข้อมูล  แต่พอไปเห็นโทรศัพท์มือถือของแต่ละคนที่แตกต่างกัน  หลายเครื่องไม่รองรับการส่งข้อมูลเข้าเครือข่าย  ซึ่งต้องแก้ไขให้ได้ไม่เช่นนั้นจะไม่เกิดการรายงานผล