ผลกระทบของโครงการรถไฟจีน-ลาว ต่อเศรษฐกิจและการท่องเที่ยวไทย-ลาว
โดย…..ดร. ภูมิพัฒณ์ พงศ์พฤฒิกุล
ผู้เชี่ยวชาญพิเศษด้านวิจัยและพัฒนา วิทยาลัยบริหารธุรกิจนวัตกรรมและการบัญชี มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์
ผลกระทบที่คาดว่าจะเกิดขึ้นจากรถไฟระหว่างประเทศจีนและลาวที่เชื่อมต่อกับประเทศไทย อาจเกี่ยวข้องกับด้านเศรษฐกิจและการค้าระหว่างประเทศ เช่น การเพิ่มของมูลค่าการค้าระหว่างประเทศ และการเพิ่มความเข้าถึงของสินค้าและบริการระหว่างประเทศ นอกจากนี้ รถไฟระหว่างประเทศจีนและลาวยังสามารถเพิ่มปริมาณการเดินทางระหว่างประเทศและเพิ่มความสะดวกสบายในการเดินทางของนักท่องเที่ยว ซึ่งอาจช่วยเพิ่มการลงทุนในประเทศไทยอีกด้วย คนไทยเป็นจำนวนมาก ยังรอโอกาสที่จะเข้าไปสัมผัสโอกาส แต่ด้วยสถานการณ์การแพร่ระบาดโควิด-19 ที่ผ่านมา ทำให้คนไทยเหล่านี้ยังต้องเฝ้ารอเพื่อให้สถานการณ์คลี่คลายลง และมีความมั่นใจมากขึ้น ประเทศทต่างๆ มีความพร้อมในการเปิดรองรับนักท่องเที่ยวมากขึ้นจึงจะเกิดความมั่นใจในการเดินทาง และเมื่อนั้นทางผู้เขียนเชื่อเป็นอย่างยิ่งว่า นักท่องเที่ยวชาวไทยเป็นจำนวนมาก จะต้องหาโอกาส เพื่อลองประสบการณ์ใหม่ในการเดินทางด้วยรถไฟเพื่อไปยังประเทศจีนเป็นอย่างแน่นอน
ปี 2566 พบว่าการซื้อตั๋วรถไฟจีน-ลาวเองโดยตรงมีความยากลำบาก แนะนำให้ติดต่อบริษัททัวร์จากฝั่งไทยเพื่อซื้อทัวร์ในการขึ้นรถไฟจากเวียงจันทน์ไปยังจุดหมายปลายทาง โดยวิธีนี้มีค่าใช้จ่ายที่ไม่สูงมากและคุ้มค่ากว่าการซื้อตั๋วเอง นอกจากนี้ การซื้อแพคเกจทัวร์จากตัวแทนการท่องเที่ยวทางฝั่งไทย (หนองคาย) ยังเป็นทางเลือกอีกอย่างหนึ่งที่สะดวกและคุ้มค่ามากกว่าการซื้อตั๋วรถไฟเอง โดยตัวแทนการท่องเที่ยวทางฝั่งไทยได้วางตารางการเดินทางและดำเนินการซื้อตั๋วไว้ล่วงหน้าเพื่อให้ผู้เดินทางได้รับความสะดวกมากขึ้น
ในการซื้อตั๋วรถไฟ หากจะต้องไปซื้อเองที่จุดจำหน่ายตั๋วรถไฟ การซื้อตั๋วถูกกำหนดไว้ว่าหนึ่งคนถูกจำกัดให้สามารถซื้อตั๋วได้สูงสุดไม่เกิน 2 ใบ ดังนั้นสมาชิกที่จะเดินทาง ต้องเตรียมตัวไว้ล่วงหน้า และไม่สามารถไปซื้อล่วงหน้าหลายๆวันได้ สามารถซื้อได้หนึ่งวันก่อนเดินทางเท่านั้น หากฝากผู้อื่นไปซื้อต้องมีสำเนาพาสปอร์ตหรือบัตรประจำตัวไปด้วยจึงจะซื้อได้ และหากไม่ได้เตรียมการล่วงหน้า และมีความจำเป็นที่ต้องเดินทาง และอยากเดินทางด้วยรถไฟ ยังสามารถเดินทางได้ แต่จะมีค่าบริการไปยืนต่อแถวให้ด้วยเช่นเดียวกัน ส่วนการชำระเงิน ไม่สามารถชำระเป็นเงินสดหรือเครดิตการ์ดได้ สามารถชำระได้โดย wechat หรือระบบการจ่ายเงินของประเทศจีนเท่านั้น ทั้งนี้เป็นการวางระบบไว้เพื่อเป็นการป้องกันการคอร์รัปชั่น
ในมุมมองของผม ในฐานะ นักวิจัยและนักวิชาการที่คลุกคลีอยู่กับการค้าข้ามแดนในภูมิภาคนี้ มองว่าโครงการรถไฟ จีน-ลาว จะมีผลต่อประเทศไทยในหลายแง่มุม เช่น
- การคมนาคม: โครงการรถไฟจีน-ลาว จะเพิ่มปริมาณการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศไทยและจีน ซึ่งจะช่วยให้เกิดการลดต้นทุนและเพิ่มความสะดวกสบายสำหรับผู้ประกอบการที่ต้องขนส่งสินค้าไปยังจีน
- เศรษฐกิจ: สร้างโอกาสในการขยายตลาดสำหรับสินค้าไทยที่เป็นผู้ผลิตและส่งออกไปยังจีนและประเทศอื่นๆในภูมิภาค เพิ่มปริมาณการนำเข้าสินค้าจากจีนเข้ามาในประเทศไทย ทำให้ผู้บริโภคได้รับประโยชน์จากสินค้าที่มีราคาถูกและคุณภาพดี สร้างงานและเพิ่มรายได้ให้กับผู้ประกอบการในธุรกิจขนส่งและโลจิสติกส์ ช่วยลดต้นทุนของการขนส่งสินค้า และเพิ่มความสะดวกสบายในการเคลื่อนย้ายสินค้าระหว่างไทยกับจีน นอกจากนี้ยังช่วยส่งเสริมการพัฒนาพื้นที่เศรษฐกิจพื้นที่ตามทางโครงการ รวมถึงส่งเสริมการท่องเที่ยวในพื้นที่ใกล้เคียงกับทางรถไฟ ซึ่งสามารถสร้างรายได้ให้กับท้องถิ่นได้
- การเข้าถึงสินค้าและบริการ: รถไฟจีน-ลาวจะเป็นแหล่งการส่งสินค้าและบริการระหว่างไทยและประเทศใกล้เคียง ซึ่งจะช่วยให้ผู้ค้าและผู้ให้บริการได้มีการส่งสินค้าและบริการระหว่างแขนงต่างๆ ได้อย่างรวดเร็วยิ่งขึ้น
- การความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ: การใช้รถไฟจีน-ลาวจะช่วยให้คนไทยและชาวจีน-ลาวสามารถมีการเดินทางระหว่างประเทศอย่างง่ายดาย ทำให้เกิดการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างประเทศที่ดีขึ้น ซึ่งจะช่วยให้เกิดการลงทุนและการค้าระหว่างประเทศที่เติบโตขึ้น
- การพัฒนาการเที่ยวเชิงอุตสาหกรรม: รถไฟจีน-ลาวจะช่วยให้สถานที่ท่องเที่ยวในไทยรวมถึงภูมิภาคใกล้เคียงได้รับผลกระทบจากการเข้าถึงของนักท่องเที่ยวจากประเทศอื่น ทำให้การเที่ยวเชิงอุตสาหกรรมในไทยและภูมิภาคใกล้เคียงเติบโตขึ้น
- การพัฒนาการที่อยู่อาศัย: รถไฟจีน-ลาวจะช่วยให้เกิดการพัฒนาการที่อยู่ในภูมิภาคใกล้เคียง เช่น การพัฒนาที่อยู่ การสร้างการค้าและธุรกิจ และการสร้างงาน ซึ่งจะช่วยให้เกิดการสร้างเศรษฐกิจในภูมิภาคใกล้เคียง และเพิ่มความสมดุลในการพัฒนาทั้งในไทยและประเทศอื่นๆ
- ความสะดวกสบายในการเดินทาง: การใช้รถไฟจีน-ลาวจะช่วยให้ผู้ใช้สามารถเดินทางไปยังประเทศไทยและประเทศอื่นในภูมิภาคใกล้เคียงได้อย่างสะดวกสบายขึ้น
- การเข้าถึงสถานที่ท่องเที่ยว: การเดินทางด้วยรถไฟจีน-ลาวจะช่วยให้ผู้เดินทางสามารถเข้าถึงสถานที่ท่องเที่ยวในภูมิภาคใกล้เคียงได้ง่ายขึ้น และเพิ่มโอกาสในการท่องเที่ยวในภูมิภาคดังกล่าวได้เช่นกัน ซึ่งอาจส่งผลให้การท่องเที่ยวในภูมิภาคนั้นเพิ่มขึ้นได้ เช่นเดียวกันกับกรณีรถไฟญี่ปุ่น ที่มีความพึงพอใจสูงจากนักท่องเที่ยวต่างชาติ เนื่องจากสามารถเดินทางไปยังสถานที่ท่องเที่ยวทางเครือข่ายรถไฟได้อย่างสะดวกและรวดเร็ว ทำให้การท่องเที่ยวในญี่ปุ่นเพิ่มขึ้นไปอีกมาก ดังนั้น การพัฒนาระบบรถไฟในประเทศอาจช่วยเพิ่มโอกาสในการท่องเที่ยวและส่งเสริมเศรษฐกิจด้วยการเพิ่มการเดินทางท่องเที่ยวในภูมิภาคโดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อมีการเชื่อมโยงระบบรถไฟกับประเทศอื่นๆด้วยเช่นกัน อย่างเช่น รถไฟจีน-ลาวที่เชื่อมโยงกับประเทศไทย จะช่วยเพิ่มโอกาสในการท่องเที่ยวในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ได้ง่ายขึ้น และช่วยส่งเสริมการพัฒนาเศรษฐกิจในภูมิภาคด้วยการเพิ่มการเดินทางท่องเที่ยวและการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศอย่างมีประสิทธิภาพ
- การรักษาสิ่งแวดล้อม: การใช้รถไฟ จีน-ลาว อาจช่วยลดการใช้ยานยนต์และการขนส่งสินค้าทางถนน ซึ่งจะลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกและมลพิษที่เกิดจากยานพาหนะ และมีผลดีต่อสิ่งแวดล้อม นอกจากนี้การลดการใช้ยานยนต์และการขนส่งสินค้าทางถนนยังสามารถช่วยลดการแยกซ้อนและความหนาแน่นของการจราจร ซึ่งอาจช่วยลดการอับปากถนน และส่งผลต่อการลดการใช้พลังงานในการขนส่งสินค้า ทำให้เกิดประโยชน์ต่อการรักษาสิ่งแวดล้อมและสุขภาพของประชาชนได้
การเชื่อมต่อระหว่างระบบรถไฟของประเทศจีนและลาวที่เชื่อมต่อกับประเทศไทยอาจมีผลกระทบทางด้านเศรษฐกิจและการค้าระหว่างประเทศ โดยเพิ่มมูลค่าการค้าระหว่างประเทศและเพิ่มความเข้าถึงของสินค้าและบริการระหว่างประเทศ นอกจากนี้ ระบบรถไฟนี้ยังสามารถเพิ่มปริมาณการเดินทางระหว่างประเทศและเพิ่มความสะดวกสบายในการเดินทางของนักท่องเที่ยว ซึ่งอาจช่วยเพิ่มการลงทุนในประเทศไทยอีกด้วย ถึงแม้ว่าสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 จะมีผลกระทบต่อการเดินทางของนักท่องเที่ยว แต่เมื่อสถานการณ์คลี่คลายลงและประเทศต่างๆ เปิดรอบการเดินทางให้กับนักท่องเที่ยวมากขึ้น จะส่งผลให้นักท่องเที่ยวชาวไทยมีโอกาสในการเดินทางด้วยระบบรถไฟสะดวกสบายมากยิ่งขึ้น ดังนั้น การเชื่อมต่อระบบรถไฟระหว่างประเทศจีนและลาวที่เชื่อมต่อกับประเทศไทยสามารถส่งผลกระทบที่มีประโยชน์ต่อเศรษฐกิจและการท่องเที่ยวในประเทศไทยได้ในอนาคต กล่าวโดยสรุป โครงการรถไฟจีน-ลาวมีผลต่อประเทศไทยในหลายด้าน เช่นการคมนาคมที่สะดวกสบายและลดต้นทุนการขนส่งสินค้า การเปิดโอกาสเข้าถึงตลาดจีนและตลาดย่านอเมริกา การเข้าถึงสินค้าและบริการ การสร้างความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ การพัฒนาการเที่ยวเชิงอุตสาหกรรม และการพัฒนาการที่อยู่ในภูมิภาคใกล้เคียงในอนาคตอันใกล้ ดังนี้ประเทศไทยในฐานะประเทศเพื่อนบ้านควรมีการตรวจความพร้อมเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงดังกล่าว